TMLiKP-W Klub w Leżajsku
  4 lipca 2014 r. - 73. rocznica mordu profesorow lwowskich
 
4 lipca 2014

73. rocznica mordu profesorów lwowskich

Mord profesorów lwowskich to zaplanowana wcześniej egzekucja przedstawicieli polskiej inteligencji ze lwowskich uczelni, której dokonali 4 lipca 1941 roku niemieccy zbrodniarze z Einsatzkommando (SS) Geheime Feldpolizei (Wehrmacht). Ta okrutna zbrodnia popełniona została zaraz po rozpoczęciu okupacji Lwowa przez wojska niemieckie. Ze zbrodnią tą ściśle powiązane są również egzekucje naukowców polskich dokonane w kolejnych dniach: 5, 11, 12 i 26 lipca 1941 roku.


Włodzimierz Bonusiak

Kto zabił Profesorów Lwowskich?

" [...] Rozdział IV.

Mordercy i ich ofiary

 

 

Antoni Cieszyński, urodził się 31 maja 1882 r. w Oleśnicy Śląskiej. Studia lekarskie, dentystyczne i filozoficzne odbywał we Wrocławiu i Monachium. Profesor UJK od 1913 r. Członek honorowy Towarzystw Stomatologicznych w Waszyngtonie, Buenos Aires, Pradze i Wiedniu. Był kierownikiem Katedry Dentystyki Uniwersytetu Jana Kazimierza i Lwowskiego Państwowego instytutu Medycyny. Dziekan Wydziału Lekarskiego w roku akad. 1927/28: Autor ponad 370 prac naukowych i popularnonaukowych. Twórca reguły izometrii w radiologii, opracował technikę zdjęć rentgenowskich zewnątrzustnych, wydawca i redaktor czasopism "Kwartalnika Stomatologicznego", "Polska Dentystyka" i "Słowiańska Stomatologia". W 1936 r. na międzynarodowym kongresie w Brukseli za pionierskie zasługi w światowej stomatologii został nagrodzony wielkim złotym medalem im. Millera i dyplomem uznania. Posiadał niekwestionowany w świecie autorytet naukowy. Był przewodniczącym Komitetu Narodowego Międzynarodowego Związku Dentystycznego, honorowym przewodniczącym Związku Słowiańskich Stomatologów. Znany we Lwowie ze swych humanitarnych i liberalnych poglądów, utrzymywał dobre stosunki także z metropolitą cerkwi greckokatolickiej Andrzejem Szeptyckim. Ten ostatni, kiedy żona profesora poszła do niego po aresztowaniu męża z prośbą o interwencję, odmówił jej mówiąc, że "cerkiew nie miesza się do czynów świeckich władz".

Władysław Dobrzaniecki, urodzony w 1897 r. w Zielińcach, autor ponad dwudziestu prac naukowych, ordynator oddziału chirurgicznego Państwowego Szpitala Powszechnego, od 1938 r. profesor chirurgii Uniwersytetu Jana Kazimierza. Jego główne prace dotyczyły chirurgii plastycznej oraz przetaczania krwi. Ogłosił m.in. prace: Sympatektomia periarterialna pod względem klinicznym, Przetaczanie krwi w świetle doświadczeń klinicznych, Multilocular cyst of the Spleen produced by Infercta.

Jan Grek, urodzony w 1875 r., dr medycyny, habilitował się w 1921 r., docent i profesor tytularny szczegółowej patologii i terapii chorób wewnętrznych, profesor Kliniki Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Lwowskiego. Prezes Lwowskiego Towarzystwa Lekarskiego w 1926 r., a następnie jego stały sekretarz. Określano go, że w wykonywaniu obowiązków jest akuratny i sumienny, w wypowiadaniu sądów ostrożny. Ważniejsze prace: Endocarditis lenta, Sepsis meningococcica. Znany kolekcjoner dzieł sztuki.

Jerzy Grzędzielski, urodzony 17 maja 1901 r., dr medycyny od 1925 r., habilitował się w 1934 r. na Uniwersytecie Lwowskim na podstawie pracy Badania doświadczalne nad oderwaniem siatkówki. Był doskonałym operatorem. Ważniejsze prace: Przypadek miedzicy i srebrzycy rogówki, Krwotoki siatkówki w ostrej białaczce szpikowej, Lokalizacja rentgenograficzna ciał obcych oka. Uwagi krytyczne i własne doświadczenia. Był członkiem Towarzystwa Lekarskiego we Lwowie i Towarzystwa Okulistycznego w Polsce. Pracował jako docent w Klinice Okulistycznej Uniwersytetu Lwowskiego. Autor 25 prac naukowych. Był uczniem i współpracownikiem zmarłego niedawno prof. Adama Bednarskiego, który — jak wspominałem — również znajdował się na liście.

Edward Hamerski, urodzony w 1897 r., ukończył studia rolnicze i weterynaryjne, od 1933 r. dr nauk weterynaryjnych na podstawie rozprawy o zaburzeniach przewodnictwa przedsionkowo-kómorowego na tle bloku zupełnego. Habilitował się w Akademii Medycyny Weterynaryjnej z zakresu chorób wewnętrznych zwierząt.. Od października 1939 r. pracował jako profesor chorób wewnętrznych i zakaźnych zwierząt w Instytucie Weterynaryjnym we Lwowie. Epidemiolog, profesor, kierownik Kliniki Chorób Wewnętrznych Zwierząt Małych Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. Autor 8 prac naukowych.

Henryk Hilarowicz, urodzony w 1890 r. w Warszawie, był synem znakomitego przyrodnika. Dr medycyny, docent i profesor tytularny chirurgii od 1939 r. Habilitował się w 1929 r. z chirurgii. Od 1929 r. członek Międzynarodowego Towarzystwa Chirurgicznego w Brukseli. Ważniejsze prace: Z badań nad chyżością opadania krwinek, Zasady znieczulenia miejscowego, Badania doświadczalne nad wpływem zespolenia żołądkowo-jelitowego na gojenie się ubytków ściany żołądka. Spokojny i zrównoważony, niewielkiego wzrostu, nie sprawiał wrażenia profesora chirurgii i uczonego, Często pacjenci brali go za studenta. Był bardzo dobrym chirurgiem. "Gdybym się musiał operować, dałbym się krajać tylko Hilarowiczowi" — mówili jego koledzy lekarze. Do operacji wybierał nieszablonowe przypadki. Wiele uwagi poświęcał pracy laboratoryjnej, wypróbowując często na samym sobie nowe preparaty.

Włodzimierz Krukowski, urodzony 19 września 1887 r. w Radomiu, inżynier elektryk. Był m. in. kierownikiem laboratorium elektrotechnicznego Zakładów Siemens-Schuchert w Norymberdze. Stopień dra inżynierii uzyskał w Darmstadt w 1918 r., od 1930 r. profesor zwyczajny Politechniki Lwowskiej, od 1934 r. członek korespondent Akademii Nauk Technicznych. Stały delegat Polskiego Komitetu Elektrotechnicznego do Komitetu Studiów Przyrządów Międzynarodowej Komisji Elektrotechnicznej (IEC). W latach 1939 — 1941 był prorektorem ds. nauki Politechniki Lwowskiej. Był autorem 23 prac naukowych i 60 opatentowanych wynalazków. Na wyróżnienie zasługuje jego znakomity licznik elektrolityczny o elektrodzie specjalnej, którego ponad 1 min sztuk pracowało w Europie do 1939 r. Był kolekcjonerem starych zegarów. Najbardziej znane prace: Grundzuge der zahlertechnik, Der Wechselstrom-kompensator, Podstawowe jednostki elektryczne i ich wzorce, Zadania poszczególnych pracowni w zakresie miernictwa elektrycznego.

Roman Longchamps de Berier, urodzony 9 sierpnia 1883 r. we Lwowie, od 1920 r. był profesorem Uniwersytetu we Lwowie, od 1922 r. był członkiem Komisji Kodyfikacyjnej Rzeczypospolitej Polskiej i głównym referentem projektu kodeksu zobowiązań. Specjalizował się w prawie cywilnym. W 1931 r. został członkiem Polskiej Akademii Umiejętności, a w 1936 r. członkiem Trybunału Kompetencyjnego. Główne prace: Zasada wolności umów w projektach polskiego prawa o zobowiązaniach, Zobowiązania Wyd. 3 w 1948 r.). Był prorektorem i rektorem Uniwersytetu Jana Kazimierza w latach 1936 — 1939.

Antoni Marian Łomnicki, urodzony 17 stycznia 1881 r. we Lwowie. Profesor Politechniki Lwowskiej od 1919 r., w 1939 r. prorektor tej uczelni. Był autorem cenionych podręczników szkolnych i akademickich oraz wielu prac naukowych z dziedziny rachunku różniczkowego i całkowego, geometrii i kartografii. Ogłosił drukiem m. in. Rachunek różniczkowy i całkowy (3 tomy) i Kartografię matematyczną. Od 1931 r. był stałym członkiem Międzynarodowej Komisji Geograficznej w Paryżu, członkiem korespondentem Akademii Nauk Technicznych. Współtwórca znanej w świecie lwowskiej szkoły matematycznej. Kierownik Katedry Matematyki Politechniki Lwowskiej.

Stanisław Mączewski, urodzony w 1892 r. we wsi Witkowo Miłaki (woj. warszawskie). Ważniejsze prace: O powstawaniu ciąży brzusznej, O wskazaniach do cięcia cesarskiego. Docent położnictwa i ginekologii. Ordynator oddziału ginekologicznego Państwowego Szpitala Powszechnego we Lwowie. W 1930 r. mianowano go dyrektorem Państwowej Szkoły Położnych i prymariuszem oddziału ginekologicznego Szpitala Powszechnego we Lwowie, który w 1940 r. został włączony w skład Kliniki Położniczo-Ginekologicznej Instytutu Medycznego. Świetny operator i diagnosta chorób kobiecych, autor około 40 prac naukowych. Tematyka prac dotyczyła przede wszystkim rozpoznawania, leczenia i zapobiegania chorobom kobiecym, zwłaszcza nowotworom i gruźlicy narządu rodnego. W 1929 r. otrzymał nagrodę im. T. Borysowicza nadaną przez Warszawskie Towarzystwo Ginekologiczno-Położnicze za pracę Badania doświadczalne nad zachowaniem się błony śluzowej wszczepionej do jajnika. Jako dyrektor Państwowej Szkoły Położnych pisał na temat roli położnej w organizacji opieki społecznej, co w ówczesnej Polsce było działalnością pionierską.

Witold Nowicki, urodzony 18 lipca 1878 r. w Bochni. Profesor anatomii patologicznej, prezes Izby Lekarskiej i Towarzystwa Higienicznego we Lwowie. Członek rzeczywisty Polskiej Akademii Umiejętności. Był redaktorem naczelnym "Lwowskiego Tygodnika Lekarskiego" i "Polskiej Gazety Lekarskiej". Dziekan Wydziału Lekarskiego w r. 1923/1924. Główna praca: Anatomia patologiczna. Autor 82 prac naukowych, głównie z zakresu patologii ogólnej i anatomii patologicznej. Jego współpracownik charakteryzował go jako "małego wzrostem, a wielkiego duchem człowieka, wspaniałego organizatora naukowego życia miasta, prezesa naukowych towarzystw, jeszcze dotychczas zda mi się, że widzę małą przysadzistą sylwetkę, ciemne oczy o dziwnie nieśmiałym łagodnym wyrazie".

Tadeusz Ostrowski, urodzony 4 lipca 1881 r. w Wiedniu. Od 1923 r. był profesorem Uniwersytetu Lwowskiego. Prezes Towarzystwa Chirurgów Polskich. Dziekan Wydziału Lekarskiego w r. 1937/38. Członek towarzystw naukowych krajowych i zagranicznych, autor licznych prac naukowych z dziedziny chirurgii kostno-stawowej, brzusznej i tarczycy. Ważniejsze prace: O przyczynach powstawania zgorzeli trzustki, O gruźlicy gruczołu sutkowego, W sprawie operacyjnego leczenia nerki ruchomej. Wybitny chirurg, wprowadzał i upowszechniał nowe metody chirurgicznego leczenia raka sutka, gruźlicy gruczołu sutkowego, stosowania operacji Thalmy w marskości wątroby, leczenia raka krtani, nerki wędrującej, chorób woreczka i dróg żółciowych. Członek Międzynarodowego Towarzystwa Chirurgicznego, Międzynarodowego Towarzystwa Urologicznego, prezes Towarzystwa Chirurgów Polskich. Pierwszy w Polsce w 1935 r. (wraz z W. Brossem) wykonał lobektomię, jeden z inicjatorów transplantacji narządów. Zamiłowany taternik i alpinista. Był w Polsce jednym z pionierów taternictwa bez przewodnika. Jego uczeń Z. Bieliński wspominał go jako człowieka o żelaznej kondycji fizycznej (na drugie piętro wchodził skacząc po trzy schody), o złotych rękach, opanowaniu i dużym poczuciu humoru. Zwykł mówić do asystentów: "Ucz się pan, przyglądaj się pan, abyś pan potem nie krzyczał na swoich asystentów, kiedy nie będziesz czegoś pewny".

Stanisław Pilat, urodzony 25 stycznia 1881 r. we Lwowie. Od 1924 r. profesor Politechniki Lwowskiej, chemik, specjalista w dziedzinie technologii przeróbki ropy naftowej. Prowadził badania dotyczące m. in. budowy składników ropy naftowej, składu benzyn i podniesienia ich liczby oktanowej, katalitycznego procesu uwodorniania węglowodorów gazowych i polimeryzacji olefin w celu otrzymania syntetycznej benzyny. Opracował nowe metody przeróbki ropy naftowej, które znalazły zastosowanie w Polsce, Rumunii i Meksyku. Był autorem i współautorem około stu kilkudziesięciu publikacji naukowych i 18 patentów. Przed pracą w Politechnice był dyrektorem rafinerii nafty "Polmin" w Drohobyczu. Autor Podręcznika technologii nafty. Cieszył się zasłużoną międzynarodową sławą w zakresie technologii nafty. Już po jego śmierci poszukiwali go uczeni niemieccy, chcąc wykorzystać jego wiedzę i osiągnięcia naukowe i technologiczne.

Stanisław Progulski, urodzony w 1874 r. w Nowym Sączu, habilitował się w 1922 r. Dr medycyny, docent i profesor tytularny pediatrii od 1938 r. Autor przeszło 50 prac naukowych z zakresu pediatrii. Napisał m. in. popularną Higienę niemowląt. Opracował model cieplarki (inkubatora) dla noworodków z płaszczem blaszanym, nadającym się zarówno do domu, jak i do szpitala. Zachowało się o nim następujące wspomnienie: "staruszek o siwych włosach i dziecięcych drobnych rysach twarzy, na której widok rozjaśniają się twarzyczki wszystkich chorych dzieci... Prócz swego zawodu lekarskiego kocha sztukę i kocha swe miasto. Wszyscy tu znają jego wysoce artystyczne fotografie Lwowa i lwowskich zabytków sztuki. Zwiedzający Lwów nie opuszczali nigdy miasta bez pamiątkowych zdjęć, mało kto wiedział, że autorem ich jest profesor pediatrii Progulski". Odznaczony srebrnym medalem na Międzynarodowej Wystawie Fotograficznej w Antwerpii.

Roman Rencki, urodzony w 1867 r. w Rzeszowie. Od 1908 r. był profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego, a po odzyskaniu niepodległości podjął pracę we Lwowie. Profesor szczegółowej fizjologii i terapii chorób wewnętrznych. Kierownik Kliniki Chorób Wewnętrznych. Dziekan Wydziału Lekarskiego w l. 1924 — 1926. Członek korespondent Polskiej Akademii Umiejętności. Szczególne zasługi położył w rozbudowie uzdrowiska w Morszynie. Członek honorowy Towarzystwa Lekarzy Polskich i Towarzystwa Lekarskiego w Lublinie i Częstochowie. Ważniejsze prace: O obrazie klinicznym grypy hiszpańskiej, O leczeniu gruźlicy przetworami złota, Przyczynek do biologii postaci półksiężycowych pasożyta zimnicy złośliwej.

Włodzimierz Stożek, urodzony 23 lipca 1883 r. w Żółkwi. Profesor zwyczajny matematyki na Wydziale Inżynierii Politechniki Lwowskiej od 1922 r. Autor ponad 30 prac, głównie z zakresu teorii potencjału logarytmicznego i newtonowskiego. Współtwórca lwowskiej szkoły matematycznej.

Włodzimierz Sieradzki, urodzony w 1880 r. w Wieliczce. Habilitował się w 1898 r. z medycyny sądowej, od 1899 r. profesor nadzwyczajny, a od 1904 r. profesor zwyczajny i komornik Zakładu Medycyny Sądowej w UJK. W latach 1907 — 1908 był redaktorem "Lwowskiego Tygodnika Lekarskiego". W latach 1908/1909 i 1919 — 21 był dziekanem Wydziału Lekarskiego, a w roku akad. 1924/1925 był wybrany rektorem Uniwersytetu im. Jana Kazimierza. Kawaler Legii Honorowej. Członek honorowy Towarzystw Lekarskich w Wilnie i we Lwowie. Współzałożyciel Polskiego Towarzystwa Medycyny Sądowej i Kryminalnej.

Adam Sołowij, urodzony w 1859 r. Dr medycyny, położnik ginekolog, emerytowany profesor UJK we Lwowie. Były ordynator Oddziału Ginekologiczno-Położniczego Państwowego Szpitala Powszechnego we Lwowie.

Kasper Weigel, urodzony w 1880 r. we Lwowie. Od 1912 r. profesor, w roku akad. 1929/30 rektor Politechniki Lwowskiej. Przewodniczący Polskiego Towarzystwa Fotogrametrycznego. Był współautorem zdjęcia fotogrametrycznego Tatr Polskich. Kierownik Katedry Miernictwa Politechniki. Był członkiem czynnym Akademii Nauk Technicznych w Warszawie, Komitetu Geodezyjno-Geofizycznego PAU i Komitetu Wykonawczego Międzynarodowej Unii Geodezyjnej. Autor 35 prac naukowych, głównie z dziedziny geodezji.

Roman Witkiewicz, urodzony w 1886 r. w Stanisławowie. Od 1922 r. profesor nadzwyczajny, a od 1930 r. profesor zwyczajny Politechniki Lwowskiej. Kierownik Katedry Pomiarów Maszyn. Członek czynny Akademii Nauk Technicznych. Autor 7 prac naukowych i 8 obszernych referatów technicznych. Ogłosił drukiem m.in. Tarcie układu korbowego a działalność mechaniczna, Elastyczność kotła a cieplarki, Wytyczne i materiały do projektowania podkarpackich rurociągów gazu ziemnego, Bezkorbowe silniko-sprężarki a napędy pneumatyczne o wielkiej mocy.

Kazimierz Vetulani, urodzony w 1889 r., dr matematyki. Docent i zastępca profesora mechaniki ogólnej i technicznej na Wydziale Inżynierii Politechniki Lwowskiej.

Tadeusz Żeleński, pseudonim Boy, urodzony w 1874 r., tłumacz, krytyk teatralny i literacki, publicysta i satyryk. Z wykształcenia był lekarzem, praktykował od 1918 r. Związany z krakowskim środowiskiem Młodej Polski pisał wiersze i piosenki satyryczne dla kabaretu "Zielony Balonik" (Słówka). W latach międzywojennych był autorytetem dla liberalnej i demokratycznej inteligencji. Prowadził głośne kampanie publicystyczne o laicyzację kultury polskiej (Dziewice konsystorskie, Piekło kobiet, Nasi okupanci), o racjonalizację stosunku do tradycji historycznej (Ludzie żywi, Brązownicy, Obrachunki fredrowskie, Marysieńka Sobieska). Programowy i pionierski charakter miała jego działalność przekładowa, która przyswoiła kulturze polskiej w mistrzowskich tłumaczeniach ponad 100 tomów klasyki francuskiej (od Pieśni o Rolandzie do cyklu Prousta). Zajmował się historią literatury francuskiej (Mózg i płeć). Jako krytyk i felietonista teatralny stworzył kronikę warszawskiego życia teatralnego, dając zarazem wszechstronny obraz ówczesnej kultury i obyczajowości (Flirt z Melpomeną). Od 1933 r. był członkiem Polskiej Akademii Literatury, po 1939 r. wykładał literaturę francuską na Uniwersytecie Lwowskim.

 
Źródło:
http://www.lwow.home.pl/Profesorowie/mordercy.html


 Więcej:

http://www.lwow.home.pl/albert/albert-pl.html

http://www.tamtenlwow.pl/zalacznik/1309858562dieter-schenk---noc-mordercow---rozdzial-iii-pdf

http://baza.archiwa.gov.pl/sezam/wstep/2-1941.pdf

http://pl.wikipedia.org/wiki/Mord_profesor%C3%B3w_lwowskich

http://www.isakowicz.pl/index.php?page=news&kid=8&nid=9598

http://kresowiacy.com/2014/03/czarny-las-hekatomba-inteligencji-1941r/



 
  Dzisiaj stronę odwiedziło już 240522 odwiedzającytutaj! Copyright by Marian Matkowski  
 
Ta strona internetowa została utworzona bezpłatnie pod adresem Stronygratis.pl. Czy chcesz też mieć własną stronę internetową?
Darmowa rejestracja